Morbid Obezite | Obez ve Morbid Obez | LYGOS 2024

Morbid Obezite: Nedenler, Riskler ve Tedavi Seçenekleri

Morbid obezite, dünya çapında milyonlarca insanı etkileyen, büyüyen bir halk sağlığı krizidir. Bu durum, standart obezitenin ötesine geçer ve genellikle 40 veya daha yüksek bir vücut kitle indeksi (VKİ) ile tanımlanır, bu da ciddi sağlık komplikasyonları riskini önemli ölçüde artırır. Morbid hastası olan bireyler, kalp hastalığı, tip 2 diyabet ve bazı kanser türleri gibi ciddi sağlık sorunları geliştirme açısından daha yüksek bir risk altındadır.

Fiziksel sağlık risklerinin ötesinde, morbid obezite yaşam kalitesini de etkileyebilir; hareket kabiliyetini kısıtlar, zihinsel sağlık sorunlarını artırır ve yaşam süresini kısaltır. Morbid obeziteyi anlamak, nedenlerini tanımlamak, risk altında olanları belirlemek ve mevcut tedavi seçeneklerini keşfetmek açısından önemlidir. Doğru tanı, yaşam tarzı değişiklikleri ve tıbbi müdahaleler yoluyla bu hastalıktan muzdarip bireyler sağlıklarını iyileştirip bu durumun uzun vadeli etkilerini azaltabilir. Bu makalede, morbid obeziteyi etkili bir şekilde yönetmek ve mücadele etmek için nedenler, belirtiler, risk faktörleri ve tedavi stratejilerini ele alacağız.

Morbid Obezite Nedir?

Morbid obezite, vücutta aşırı yağ birikiminin sağlığı ciddi şekilde tehlikeye soktuğu aşırı bir obezite seviyesini ifade eder. Bu durum, genellikle 40 veya daha fazla bir vücut kitle indeksi (VKİ) ile tanımlanır ve 30 VKİ’lik standart obezite eşiğini önemli ölçüde aşar. Bazı durumlarda, tip 2 diyabet veya kalp hastalığı gibi obeziteye bağlı sağlık sorunları yaşayan ve VKİ’si 35 ile 39,9 arasında olan bireyler de morbid obez olarak sınıflandırılmaktadır.

Morbid obezitesi olan bireyler genellikle fiziksel hareket, kişisel bakım ve sosyal etkileşimlerde zorluklar yaşamaktadır. Ayrıca, obeziteye bağlı ciddi sağlık komplikasyonları, bu durumun anlaşılmasının ve ele alınmasının, hayatı tehdit eden sonuçları önlemek açısından önemini vurgular.

Morbid Obeziteye Ne Sebep Olur?

Morbid obezitenin gelişimine birden çok karmaşık faktör katkıda bulunur. Genetik, çevresel, psikolojik ve yaşam tarzı faktörlerinin hepsi bu durumun gelişiminde rol oynar.

• Genetik Faktörler: Bazı genetik özellikler, bir bireyin fazla vücut yağını alma ve tutma eğilimini artırabilir. Yapılan çalışmalar, obezitenin de dahil olmak üzere, ailelerde sıkça görüldüğünü ve genetik bir yatkınlığı işaret ettiğini göstermektedir.
• Metabolik Faktörler: Yavaş metabolizmaya sahip bireyler, dinlenme halinde bile daha az kalori yaktıklarından, aşırı kilo alma açısından daha yüksek risk altındadır.
• Çevresel Etkiler: Yüksek kalorili, işlenmiş gıdaların erişilebilirliği ve hareketsiz yaşam tarzları morbid obeziteye önemli ölçüde katkıda bulunur. Günümüz işlerinin büyük bir kısmı uzun süre oturmayı gerektirir, bu da fiziksel aktivite fırsatlarını azaltır.
• Psikolojik Faktörler: Stres, depresyon ve anksiyete gibi duygular, genellikle kalori açısından yoğun olan rahatlatıcı gıdalarla duygusal yeme davranışını tetikleyebilir. Bu durum, zamanla kilo almaya ve morbid obeziteye yol açabilir.
• İlaçlar ve Tıbbi Durumlar: Antidepresanlar ve kortikosteroidler gibi bazı ilaçlar kilo alımıyla ilişkilidir. Ek olarak, hipotiroidizm ve polikistik over sendromu (PCOS) gibi bazı tıbbi durumlar, bir kişinin obezite geliştirme riskini artırabilir.

Belirtiler ve Bulgular

Morbid obezite, şiddeti ve etkisi değişiklik gösterebilen bir dizi belirti ve bulgu ile ortaya çıkabilir. Yaygın belirtilerden bazıları şunlardır:

• Fiziksel Sınırlamalar: Aşırı kilo nedeniyle hareket etme, egzersiz yapma veya günlük aktiviteleri gerçekleştirme zorluğu.
• Solunum Sorunları: Özellikle fiziksel efor sırasında nefes darlığı veya nefes almakta zorluk.
• Yorgunluk: Morbid obezitenin vücuda getirdiği ek yük nedeniyle sürekli yorgunluk ve düşük enerji seviyeleri.
• Eklem Ağrısı: Dizler, kalçalar ve bel gibi ağırlık taşıyan eklemlerde sürekli ağrı.
• Cilt Sorunları: Cilt kıvrımları, nem ve sürtünme nedeniyle kızarıklık veya enfeksiyona yatkın olabilir.

Bu belirtiler, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir ve rahat bir yaşam sürmeyi ve günlük aktivitelere katılmayı zorlaştırabilir.

Morbid Obezite İçin Kimler Risk Altında?

Herkes morbid obezite geliştirebilir, ancak bazı risk faktörleri, bir bireyin morbid obez olma olasılığını artırır. Bu faktörler şunlardır:

• Aile Geçmişi: Obezite geçmişi olan bir aileden gelen kişiler bu durumu geliştirmeye daha yatkındır.
• Yaş: Morbid obezite her yaşta gelişebilir, ancak yaşam tarzı risk faktörlerine uzun süre maruz kalma nedeniyle yetişkinlerde daha yaygındır.
• Hareketsiz Yaşam Tarzı: Az fiziksel aktiviteye katılan bireyler, kilo alma ve nihayetinde morbid obezite açısından daha yüksek risk altındadır.
• Sağlıksız Diyet: Şeker ve sağlıksız yağlar açısından zengin yüksek kalorili diyetler kilo almaya yol açabilir ve morbid obezite riskini artırabilir.
• Tıbbi Durumlar: Tip 2 diyabet, uyku apnesi ve kardiyovasküler hastalık gibi durumlar, morbid obezite ile sıklıkla ilişkilidir.

Risk faktörlerini tanımlamak, bireylerin morbid obezite gelişme riskini azaltmak için yaşam tarzı değişiklikleri yapmalarına yardımcı olabilir.

VKİ ve Morbid Obezite

Vücut Kitle İndeksi (VKİ), bir kişinin boyuna göre ağırlığına dayalı olarak ağırlık durumunu sınıflandırmak için yaygın olarak kullanılan bir araçtır. BMI, doğrudan vücut yağını ölçmese de, bir kişinin zayıf, normal kilolu, fazla kilolu veya obez olup olmadığını tahmin etmek için yararlı bir gösterge sağlar.

• Normal Kilo: VKİ 18,5–24,9
• Fazla Kilolu: VKİ 25–29,9
• Obez: VKİ 30–39,9
• Morbid Obez: VKİ 40 veya daha yüksek

VKİ’si 40’ın üzerinde olan bireyler, kalp hastalığı, tip 2 diyabet ve bazı kanser türleri dahil olmak üzere ciddi sağlık sorunları açısından artmış bir riske sahiptir.

Çocuklarda Morbid Obezite

Çocuklarda morbid obezite, çocukların sağlıksız beslenme alışkanlıklarına ve azalan fiziksel aktiviteye her zamankinden daha fazla maruz kalmaları nedeniyle büyüyen bir endişe kaynağıdır. Ekran süresindeki artış, işlenmiş gıda tüketimi ve fiziksel aktiviteler için azalan zaman gibi faktörler, çocuklarda morbid obeziteye katkıda bulunur.

Morbid obez olan çocuklar, hayatlarının erken dönemlerinde tip 2 diyabet, hipertansiyon ve hatta eklem sorunları gibi kronik sağlık durumları geliştirme riski altındadır. Çocuklarda morbid obezite, genellikle düşük özgüven ve sosyal izolasyon gibi zihinsel sağlık sorunlarına da yol açabilir. Dengeli beslenme, düzenli fiziksel aktivite ve ekran süresinin azaltılması gibi önleyici tedbirler, çocuklarda obeziteyi ele almak ve ömür boyu sağlık sağlamak açısından önemlidir.

Morbid Obezler İçin Kilo Verme

Kilo vermek, morbid hastası olan bireylerin sağlık risklerini azaltmak ve yaşam kalitesini artırmak için önemlidir. Ancak, fiziksel sınırlamalar ve metabolik faktörler nedeniyle morbid obez olanlar için kilo vermek özellikle zor olabilir.

• Diyet Değişiklikleri: Bir beslenme uzmanıyla görüşmek, dengeli, düşük kalorili bir diyet planlamak açısından yardımcı olabilir. Yüksek şekerli ve işlenmiş gıdaları kesmek genellikle iyi bir başlangıç noktasıdır.
• Fiziksel Aktivite: Morbid obez bireyler için egzersiz zorlayıcı olabilir, bu nedenle yürüyüş veya yüzme gibi düşük etkili aktivitelerle başlamak yardımcı olabilir.
• Davranış Terapisi: Duygusal yeme ile başa çıkmak ve daha sağlıklı başa çıkma stratejileri geliştirmek için bir danışman veya terapistle çalışmak, kilo vermeye yardımcı olabilir.
• İlaçlar: Bazı durumlarda, hekimler iştah kontrolüne yardımcı olmak ve başlangıçta kilo kaybını teşvik etmek için kilo verme ilaçları önerebilir. Ancak, bu ilaçlar genellikle yaşam tarzı değişikliklerinin yerine değil, yanında kullanılır.

Başarılı kilo kaybı, sağlığı önemli ölçüde iyileştirebilir, özgüveni artırabilir ve morbid ile ilişkili semptomların şiddetini azaltabilir.

Obezite Tedavileri

Morbid obezite için tedavi seçenekleri, bireyin sağlık durumu, risk faktörleri ve kişisel tercihlerine göre değişir. Yaygın obezite tedavileri şunları içerir:

• Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sağlıklı beslenme alışkanlıklarını benimsemeye, fiziksel aktiviteyi artırmaya ve davranış değişiklik stratejilerine odaklanılır.
• İlaçlar: Reçeteli ilaçlar iştahı yönetmeye ve kilo kaybını artırmaya yardımcı olmak için önerilebilir, ancak genellikle diyet ve egzersizle birlikte kullanılır.
• Bariyatrik Cerrahi: Gastrik bypass, gastrik sleeve ve ayarlanabilir mide bandı gibi cerrahi seçenekler, morbid obez bireyler için önemli, kalıcı kilo kaybı sağlayabilir. Bu prosedürler, yiyecek alımını kısıtlayarak, besin emilimini değiştirerek veya her ikisi yoluyla çalışır.
• Destek Grupları: Kilo verme destek gruplarına veya terapiye katılmak, bireylerin motive kalmasına ve yaşam tarzı değişikliklerine bağlı kalmasına yardımcı olabilir.

Morbid obeziteyi ele almak, kalıcı sağlık iyileştirmeleri sağlamak için yaşam tarzı değişiklikleri, tıbbi tedaviler ve psikolojik desteğin bir araya geldiği çok yönlü bir yaklaşım gerektirir.

Sosyal medya içeriklerimizi takip etmek için linke tıklayabilirsiniz.

Ses Kaydını Oynat

PDF Dosyasını Oku

Morbid Obezite SSS
(Sık Sorulan Sorular)